Voor een ieder die zich in leiderschap wil verdiepen is het boek van Stephen R. Covey, De zeven eigenschappen van effectief leiderschap, één die niet mag ontbreken. Het boek richt zich op persoonlijke groei: van afhankelijkheid ( verantwoording leggen bij anderen of op zaken buiten jezelf), naar onafhankelijkheid ( proactief eigen verantwoording nemen), naar wederzijdse afhankelijkheid ( onafhankelijk zijn, maar samen meer bereiken dan alleen, en met betere relaties).
Klagen en anderen de schuld geven. Daar zijn wij in Nederland heel goed in. Het is altijd ’de baas’ of ’die irritante collega’. Maar niet volgens managementgoeroe Stephen Covey.
Weg met de afschuifcultuur!
Kenmerkend voor Stephen Covey is dat hij zijn theorie begint met een blik op paradigma’s. Verandering begint in zijn optiek met het onder de loep nemen van je referentiekader, de manier waarop je de wereld bekijkt. Je basisovertuigingen zijn bepalend voor hoe je in de wereld staat en zullen dus ook het vertrekpunt moeten zijn voor het werken aan verandering. De paradigma’s vormen het fundament onder de 7 eigenschappen die bepalend zijn voor succes.
Werken aan jezelf
De eerste 3 eigenschappen vallen in de categorie: ‘overwinningen op jezelf’.
1 Wees proactief
Kern van deze eigenschap is: neem het roer in eigen handen. Weg met het slachtofferschap! JIJ kiest je eigen gedrag, en daar ben je ook verantwoordelijk voor. Omstandigheden kun je niet altijd bepalen, maar wel altijd jouw reactie op die omstandigheden.
2 Begin met het einde voor ogen
Deze eigenschap draait om de vraag: wat is voor jou nu echt belangrijk? We zijn geneigd ons leven grotendeels te vullen met onbelangrijke zaken, waardoor we aan datgene wat echt telt, nauwelijks toekomen. Vandaar de opdracht: begin met het einde voor ogen. Letterlijk: stel je voor dat je op je sterfbed ligt en stel dan vast wat als belangrijk komt bovendrijven. Zo krijg je je levensdoel glashelder.
3 Belangrijke zaken eerst
Veel tijd gaat op aan onbelangrijke, niet dringende zaken, waardoor de echt belangrijke zaken blijven liggen. Deze eigenschap bouwt voort op de vorige: als je weet wat je wilt bereiken, zorg je ervoor dat je je werk en je leven zo organiseert, dat die dingen bovenaan je agenda staan.
Werken aan samenwerking
De volgende 3 eigenschappen passen onder het kopje ‘overwinningen met de omgeving’.
4 Denk in termen van winnen/winnen
Je doel bereiken lukt het best als je ook het belang van de ander in het oog houdt. Langdurige goede relaties bestaan bij de gratie van wederzijds voordeel. Streef dus naar win-win-situaties.
5 Probeer eerst te begrijpen… dan begrepen te worden
Dit is het geheim van effectieve communicatie: je oordeel opschorten en niet toe te geven aan je neiging om snel je eigen mening te geven of met een half oor te luisteren. Aandacht, onbevooroordeeld luisteren is de eerste stap op weg naar werkelijk begrip.
6 Werk synergetisch
Waar mensen creatief samenwerken en het beste van zichzelf geven in een sfeer van vertrouwen en waardering, ontstaat synergie. Synergie is altijd meerwaarde. Het geheel is meer dan de som der delen.
Onderhoud plegen
De laatste eigenschap gaat over het onderhouden van de eerste 6:
7 Hou de zaag scherp
En als je die 6 principes nu onder de knie hebt, hoe zorg je dan dat je ze niet vergeet en dat je ze steeds opnieuw toe blijft passen. Door onderhoud te plegen op je belangrijkste instrument: jezelf. Besteed aandacht aan alle vier je dimensies; lichaam, verstand, hart en ziel.
